AD „Primorka“ Bar (PB)

Prehrambena industrija “Primorka” Bar egzistira preko 80 godina. Počela je sa radom 1927.g kao Industrija  za  proizvodnju maslino-
vog  ulja “Braća Marić”.
Nakon drugog svjetskog rata juna 1945.g fabrika je nacionalizovana i kao državno dobro nastavlja sa radom, šireći svoju djelatnost i proizvodne kapacitete, paralelno sa povećanjem broja zaposlenih radnika.
1951.g pripajanjem Voćare koja se do tada nalazila na Topolici, firma dobija naziv – preduzeće za preradu maslina i voća “Primorka” Bar.
Pedesetih i 60-tih godina “Primorka” je imala veoma širok asortiman proizvoda, gdje su pored tradicionalnog maslinovog ulja i sapuna postojale mnogobrojne prerađevine od voća i povrća.
1960.g počela je proizvodnja jedinstvenog soka od divljeg nara, po kojem je kasnije “Primorka” postala postala poznata i van granica naše zemlje.
1968.g proizvodni asortiman proširen je preradom soje i suncokreta, a nešto kasnije i lanenog sjemena iz Etiopije.
Januara 1970.g “Primorka” je integrisana sa nikšićkom “Trebjesom” u svojstvu pogona, da bi 1974.g bila konstituisana kao poseban OOUR “Trebjese”. Ovaj status “Primorka” je imala do sredine 1977.g. U ovom periodu pored postojećih asortimana punjeno je i poznato Nikšićko pivo.
Odlukom o izdvajanju OOUR-a iz Trebjese 1977.g organizuje se u samostalnu radnu organizaciju pod nazivom: Prehrambena industrija “Primorka” Bar.
Početak 80-tih je period intenzivne obnove “Primorke” a ujedno i period osavremenjavanja procesa proizvodnje.
1.januara 1981.g pekara ulazi u sastav “Primorke”, koja je do tada bila u sastavu MPI Beograd.
Septembra 1982.g u rad je puštena savremena pekara koja i danas radi.
Od 1985.g „Primorka“ posluje u sastavu SOOUR –a Agrokombinat 13.jul iz tadašnjeg Titograda, a u svom sastavu ima 3 OOUR-a i jednu radnu zajednicu.
1985.g „Primorka“ zapošljava preko 600 radnika, te godine počinje i uslužno punjenje Coca-Cole za radnu organizaciju Slovenija vino iz Ljubljane.
Za svoj rad i proizvode osvojila je niz priznanja za kvalitet.
Sledeća vrlo bitna statusna promjena desila se 10.09.1991.g kada se samostalno društveno preduzeće „Primorka“, postupkom vlasničke transformacije, registruje kao dioničarsko društvo u mješovitoj svojini, saglasno tada važećem Zakonu o društvenom kapitalu.
Nakon ovog čina uslijedilo je pripajanje ovom društvu i to:
– Poslovna jedinica „Agroprometa“ iz Nove Varoši;
– TP „Promet“ – Ulcinj;
– TP „Crna Gora“ iz sastava „Centrojadran“ Bar;
Navedene jedinice su preuzete odnosno pripojene poslovnom sistemu DD„Primorka“u preuzima-
nju svih radnika, sredstava i obaveza. Pripojena imovina navedenih preduzeća ušla je u sistem „Primorka“ kao društvena svojina. Sticajem okolnosti stvorena je mješavina društvene i privatne svojine,transformisane i netransfo –
rmisane, zaposlenih koji su koristili mogućnosti otkupa dionica po povlašćenim  uslovima i zaposleni –
ma koji nijesu imali tu mogućnost.
„Primorka“ Bar koja je svojevreme-
no promovisana kao nosilac prehrambene industrije u opštini i šire, u dužem vremenskom periodu, suočavala se sa brojnim problemima sa svim obilježjima  krize  poslova-nja.
Problemi oblika vlasništva, kadrova,  organizacije  rada  i

funkcionisanje sistema upravljanja i rukovođenja, uz ukupnu krizu situacije u društvu rezultirali su stalnim opadanjem poslovnih aktivnosti i ostvarivanjem neophodnih finansijskih rezultata poslovanja. Preduzimane  sanakci-
one mjere nijesu dale rezultate.
Kao normalna posledica takvog stanja Privredni sud u Podgorici je 09.05.2008.g  rješenjem  ST.br.
115/08  uveo stečaj.
Organi upravljanja su:
– Skupština akcionara
– Odbor direktora
– Izvršni direktor

Izvori:
–  Dr Miloš Perović, Bar i Ulcinj –Savremene privredno-geografske funkcije, Nikšić, 1988.g
– Grupa autora, Bar grad pod Rumijom, Bar, 1984.g
– „Primorka“, šest decenija prehrambene industrije u Baru, Ilustrovana monografija, 1987.g

Vrlo bitna statusna promjena desila se 10.09.1991.g kada se samostalno društveno preduzeće „Primorka“, postupkom vlasničke transformaci-je registruje kao dioničarsko društvo u mješovitoj svojini, saglasno tada važećem Zakonu o društvenom kapitalu.
Organi upravljanja su:
– Skupština akcionara
– Odbor direktora
– Izvršni direktor

     Skupštinu čine svi akcionari Društva.Akcionar ima pravo da učestvuje u radu Skupštine.
Skupština odlučuje o:
1) donošenju Statuta odnosno izmenama i dopunama Statuta;
2) povećanju ili smanjenju osnovnog kapitala, kao i svakoj emisiji hartija od vrijednosti;
3) promjenama prava ili povlastica bilo koje klase akcija;
4) statusnim promjenama i promjenama pravne forme;
5) sticanju i raspolaganju imovinom velike vrednosti;
6) raspodeli dobiti i pokriću gubitaka;
7) usvajanju godišnjih finansijskih izvještaja, kao i izvještaja revizora;
8) usvajanju izvještaja Odbora direktora;
9) naknadama direktorima odnosno pravilima za njihovo određivanje, uključujući i naknadu koja se
isplaćuje u akcijama i drugim hartijama od vrijednosti  Društva;
10) imenovanju i razrešenju direktora;
11) pokretanju postupka likvidacije, odnosno podnošenju prijedloga za stečaj Društva;
12) izboru revizora i naknadi za njegov rad;
13) drugim pitanjima koja su, u skladu sa Zakonom, stavljena na dnevni red sjednice Skupštine;
14) drugim pitanjima u skladu sa zakonom i ovim statutom.
Skupština donosi odluke običnom većinom glasova prisutnih akcionara koji imaju pravo glasa po
određenom pitanju, osim ako je Zakonom ili ovim statutom za pojedina pitanja određen veći broj
glasova.
Sjednicom Skupštine predsedava lice koje bira Skupština na početku sjednice.
Odluka o izboru predsjednika Skupštine smatra se donetom ako je za nju glasala većina akcionara odnosno punomoćnika prisutnih na sjednici.
Jednom izabran predsjednik Skupštine vrši tu funkciju i na svim narednim sjednicama Skupštine,
do izbora novog predsjednika u skladu sa ovim statutom i Poslovnikom o radu Skupštine.
. Društvo ima Odbor direktora u sastavu od:
1) jednog izvršnog direktora i
2) četiri neizvršna direktora, od kojih je jedan nezavisan direktor
Izvršni direktor vodi poslove Društva i zakonski je zastupnik Društva.
Izvršni direktor se u vođenju poslova Društva mora pridržavati ograničenja koja su određena
Zakonom, ovim statutom, odlukama Skupštine ili odlukama Odbora direktora
Odbor direktora:
1) utvrđuje poslovnu strategiju i poslovne ciljeve Društva;
2) vodi poslove Društva i određuje unutrašnju organizaciju Društva;
3) vrši unutrašnji nadzor nad poslovanjem Društva;
4) ustanovljava računovodstvene politike društva i politike upravljanja rizicima;
5) odgovara za tačnost poslovnih knjiga Društva;
6) odgovara za tačnost finansijskih izvještaja Društva;
7) saziva sjednice Skupštine i utvrđuje prijedlog dnevnog reda sa prijedlozima odluka;
9) utvrđuje emisionu i tržišnu cijenu akcija i drugih hartija od vrijednosti, u skladu sa Zakonom;
10) donosi odluku o sticanju sopstvenih akcija u skladu  sa   Zakonom;
11) izračunava iznose dividendi, određuje dan, način i postupak njihove isplate u okviru ovlašćenja
koja su mu data odlukom Skupštine;
12) donosi odluku o raspodeli međudividendi akcionarima u slučajevima propisanim Zakonom;
13) predlaže Skupštini politiku naknada direktora i predlaže ugovore o radu, odnosno ugovore o
angažovanju direktora po drugom osnovu;
14) izvršava odluke Skupštine;
15) vrši druge poslove i donosi odluke u skladu sa zakonom, ovim statutom i odlukama Skupštine.
Izvršni direktor je dužan da se u vođenju poslova Društva pridržava ograničenja koja su određena
Zakonom, ovim statutom, odlukama Skupštine ili odlukama Odbora direktora Društva.
Izvršni direktor je nadležan da:
1) organizuje i vodi poslovanje Društva i donosi odluke o tekućoj poslovnoj politici Društva;
2) odlučuje o raspolaganju novčanim sredstvima Društva;
3) zaključuje ugovore o radu i odlučuje o drugim pitanjima iz oblasti radno-pravnih odnosa, u
skladu sa Zakonom o radu, drugim propisima i opštim aktima Društva;
4) izvršava odluke Skupštine i Odbora direktora;
5) vrši i druge poslove i donosi odluke i druge akte koji nijsu u nadležnosti Skupštine i Odbora
direktora, u skladu sa zakonom, ovim statutom i odlukama Skupštine.
Direktori biraju jednog od direktora za predsjednika Odbora.
Predsjednik Odbora direktora mora biti jedan od neizvršnih direktora.
Predsjednik Odbora direktora saziva i predsjedava sjednicama Odbora, predlaže dnevni red i
odgovoran je za vođenje zapisnika sa sjednica Odbora.
Predsjednik Odbora direktora zastupa Društvo u odnosu sa izvršnim direktorom na način određen jednoglasnom odlukom neizvršnih direktora.
Predsjednik Odbora direktora registruje se u skladu sa zakonom o registraciji.
Društvo prestaje da postoji brisanjem iz registra privrednih subjekata, po osnovu:
1) sprovedenog postupka likvidacije ili prinudne likvidacije u skladu sa Zakonom;
2) sprovedenog postupka stečaja u skladu sa zakonom kojim se uređuje stečaj;
3) statusne promjene koja ima za posledicu prestanak rada Društva.