Izložba „Crna Gora i Bugarska 1878-1918„, priređena u okviru zajedničkog projekta Državnih arhiva Crne Gore i Republike Bugarske, otvorena je 11.07.2022. u centralnom holu Skupštine Crne Gore.
Predsjednik Republike Bugarske Rumen Radev kazao je da mu je čast da otvori izložbu „Crna Gora i Bugarska 1878-1918„: „Današnja izložba pokriva period naše novije istorije, ali bugarsko-crnogorske istorijske veze datiraju još iz srednjeg vijeka, kada su crnogorski knezovi bili u srodstvu sa bugarskom kraljevskom dinastijom Samuila“, rekao je Radev i podsjetio da je Bugarska i prije sticanja nezavisnosti 1908. godine počela da razvija intenzivne bilateralne odnose sa Crnom Gorom, o čemu svjedoče istorijski dokumenti uključeni u izložbu.
„Mogu da kažem da je današnja izložba stub onoga što su tadašnji političari imali kao viziju da možemo ići naprijed jedino radeći zajedno, sarađujući i uz jasnu proevropsku orijentisanost. To je lekcija koju mi možemo da izvučemo kao pouku iz istorije, od vizionarstva naših državnika“.
Gospodin Radev je istakao da vjeruje da Bugarska i Crna Gora imaju jasno mjesto i stav u zajedničkoj evropskoj porodici i građanima Crne Gore čestitao Dan državnosti – 13. jul, poželjevši im zdravlje i dobrobit.
Presjednica Đurović je kazala da izloženi dokumenti svjedoče o razvoju odnosa dvije države te da je izložba svojevrsna potvrda i dokaz jedne nepobitne istorijske konstante – borbe za potvrđivanje samobitnosti i nezavisnosti Crne Gore i Bugarske, koja se odvijala u periodu bremenitom velikim i značajnim događajima koji se se dešavali na prostoru cijele Evrope.
„Diplomatski odnosi Bugarske i Crne Gore imaju svoju dugu istoriju. Od izuzetnog je značaja za njihov razvoj svijest o zajedničkom slovenskom porijeklu, bliskosti jezika i pripadnosti pravoslavnoj vjeri“, rekla je predsjednica Skupštine i istakla da Berlinski kongres 1878. godine predstavlja prekretnicu u istoriji crnogorskog i bugarskog naroda.
Đurović je kazala da su crnogorsko-bugarski odnosi bili vrlo razvijeni u periodu 1897-1898. godine, te podsjetila na susret knjaza Nikole i kneza Ferdinanda u Opatiji i kasnije posjetu bugarskog kneza Crnoj Gori u julu 1898. Navela je dobru saradnju i u periodu od proglašenja crnogorske kraljevine 1910. godine, posebno u oblasti obrazovanja kada je čitava plejada crnogorskih oficira završila vojne škole u Bugarskoj.
Izložba „Crna Gora i Bugarska 1878-1918“ predstavlja istorijske dokumente, vezane za bilateralne odnose dvije zemlje u navedenom periodu. Događaj je, u okviru zvanične posjete predsjednika Republike Bugarske, Rumena Radeva, organizovala Ambasada Republike Bugarske u Crnoj Gori i Skupština Crne Gore.
