Arhivistički normirani zapis za pravna i fizička lica i porodice – prema međunarodnom standardu – ISAAR (CPF)
Normirani arhivistički zapis za stvaraoca – JU Dom učenika „DUŠAN MAROVIĆ“ BAR (DUDM)
PODRUČJE IDENTITETA
5.1 Vrsta stvaraoca | Pravno lice | |
5.1.2 Normirani oblik(ci) imena/naziva | JU Dom učenika „Dušan Marović“ Bar | |
5.1.3 Uporedni oblici imena/ naziva | Dom učenika Bar |
5.2 PODRUČNI OPIS
5. Vrijeme djelovanja | 1946-dalje | |
5.2.1. Istorija | Od osnivanja niže i srednje poljoprivredne škole u Baru bilo je neophodno riješiti pitanje smještaja i ishrane učenika iz udaljenih mjesta naše Republike, koji su pohađali nastavu u ovoj školi. U zgradama u kojima je škola radila bio je obezbijeđen i prostor za smještaj učenika. Dom i škola bili su pod istim krovom (1946.g), pa je njihova saradnja samim tim bila neophodna. Uveče su bili organizovani večernji časovi učenja, koje su nadzirali dežurni nastavnici, što je veoma mnogo doprinosilo uspjehu učenika. Do 1959.godine dom učenika i škola sačinjavali su jednu ustanovu sa jedinstvenim organizacionim i finansijskim poslovanjem, kada se razdvajaju u dvije ustanove rješenjem Izvršnog vijeća SRCG br.640-2 od 16.111 1959.g. Prvi upravnik Doma kao samostalne ustanove bio je Petar Petričević. Kada je šk. 1949/50.g puštena u rad nova školska zgrada Srednje poljoprivredne škole u Baru, smještaj učenika je bio na spratu zgrade za izvođenje nastave. Iz tih razloga sve više je isticana potreba da se podigne nova zgrada za smještaj i ishranu učenika. U tom cilju usmjerena su sredstva dobijena po osnovu oštećenja školske zgrade u zemljotresu iz 1968.godine. Do izgradnje nove zgrade Doma učenika srednjih škola u Baru učenici su bili smješteni u nehigijenskim barakama u kojima je bilo smješteno više od 100 učenika, za vrijeme obilnih kiša ove prostorije su plavljene (list „Pobjeda“ br.2913 od 29.03.1970.g) | |
5.2.3. Mjesta | Bar | |
5.2.4. Pravni položaj | Domovi učenika su vaspitno- obrazovne ustanove koje omogućavaju učenicima boravak (smještaj i ishranu) i vaspitanje tokom pohađanja srednje škole. Dom učenika je pravno lice i ima svoj štambilj i pečat. Odlukom Skupštine Republike Crne Gore Dom se organizuje kao JU od posebnog interesa 28.jula 1991.godine. | |
5.2.5. Funkcije, zanimanja i djelatnosti | JU Dom učenika „Dušan Marović“ je vaspitno obrazovna ustanova u kojoj se obezbeđuje smještaj, ishrana, uslovi za učenje, završavanje školskih obaveza i vaspitni rad, kulturni, zabavni i sportski život učenika koji pohađaju školu van mjesta njihovog stalnog boravka. Dom je pedagoški oblikovana sredina i zajednica koja se oslanja na akcioni potencijal učenika i koja za svoju osnovnu djelatnost ima vaspitanje koje se dešava u interakciji između učenika, vaspitača i učenika, eventualno stručnih saradnika i svih drugih koji čine socijalni ambijent Doma. Osnove programa vaspitnog rada u domovima učenika u Crnoj Gori zasnovane su na odredbama Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju, Zakona o gimnaziji i Zakona o stručnom obrazovanju. Polazne činjenice su da domovi učenika: – čine sastavni dio srednjeg obrazovanja, odnosno njegovu infrastrukturu, – obezbjeđuju smještaj, ishranu, uslove za učenje i pomoć pri učenju, vaspitni rad za redovne učenike srednjih škola i na taj način srednje obrazovanje,odnosno mrežu škola čine dostupnom velikom broju učenika, izvan mjesta stalnog boravka, – stvaraju pretpostavke i povoljne uslove za „društvo jednakih šansi“, gdje pravo na obrazovanje pripada korpusu temeljnih ljudskih prava, – otvaraju mogućnosti društvene, socijalne intervencije – od dijela populacije sa povećanim socijalnim potrebama do podrške izrazito sposobnim i talentovanim, – sublimišu na jednom mjestu interese društva, porodice i učenika u dobroj mjeri i nastojanje da učenik ostvari svoje najbolje mogućnosti, – obezbjeđuju uslove stručnog nadzora, zaštitu i integritet učenika, kao i ličnu zaštitu, – ostvaruju saradnju sa porodicom, školom, stručnim institucijama i lokalnom zajednicom. Na osnovu opštih ciljeva vaspitanja i obrazovanja, koji su navedeni u zakonima iz oblasti obrazovanja, kao i na osnovu specifičnosti života, rada i organizacije domova učenika, njihove uloge i funkcije (socijalne i psihološko-pedagoške) koju imaju u sistemu obrazovanja, proizilaze posebni ili specifični ciljevi vaspitnog rada u domovima učenika. Posebni ciljevi vaspitnog rada u domovima učenika su sljedeći: obezbjeđivanje smještajnih, radnih, instruktivnih i podsticajnih uslova za razvijanje ličnih kompetencija saznanja i postizanja optimalne školske uspješnosti; – upoznavanje učenika sa tradicijom i kulturom svog naroda, sticanje znanja i razvijanje kulturnih navika (estetsko uređenje i organizacija životnog prostora, lična higijena i higijena prostora i okoline, čuvanje i unapređivanje životne okoline i prirode, zdravi stilovi života, bolesti zavisnosti, polne bolesti i si.); razvijanje kritičkog odnosa učenika; – podsticanje osnovnih vrijednosti i kreativnih aktivnosti učenika; – proces adaptacije i socijalne integracije; – podsticanje razvoja svijesti o sebi (procjena sopstvenih emocija, stavova i vrijednosti i izbor pravca za postupanje) i povjerenja u sopstvene sposobnosti; – razvoj racionalne procjene i razumjevanja za potrebe drugih, poštovanja i tolerancije, svijesti o jednakim pravima drugih i ličnoj odgovornosti za sopstvene postupke (ograničenja u postupanju i ponašanju, život u zajednici, poštovanje jednakih prava drugih); razvijanje komunikativnih sposobnosti i vještina (verbalne i neverbalne komunikacije, pisanje, javni nastup, nenasilno ponašanje, mogućnosti prevazilaženja konflikata); Radi ostvarivanja opštih ciljeva vaspitanja i obrazovanja i posebnih, specifičnih ciljeva vaspitanja u domovima učenika, ukupna djelatnost, rad i organizacija rada domova učenika usmjerena je na ostvarivanje utvrđenih programskih cjelina (bazičnih tema) koje čine okvir za njihovu dalju kreativnu razradu tj. konkretno programiranje vaspitača. Stoga su u ovom Programu data glavna polazišta, ciljevi vaspitanja i osnovna programska područja, obavezna za sve domove (Učenje i podsticanje razvoja učenika, Socijalna integracija i podsticanje razvoja ličnosti i slobodno vrijeme učenika) i specifična za vaspitni rad u domovima učenika. Zadaci i sadržaji navedenih programskih područja, vaspitačima samo sugerišu mogući bogat izbor tema i sadržaja, da zajedno sa učenicima utvrđuju godišnji spisak bazičnih tema godišnjeg plana rada. Učenik je u središtu programa, njegove emotivne i socijalne potrebe, poštovanje i razvoj njegove ličnosti, kojeg pedagoškim radom treba podsticati i osposobiti da bude slobodan, odgovoran i tolerantan, sposoban da kritički misli, sa razvijenim kulturnim navikama i odnosom nenasilnog rješavanja konflikata. Vaspitač utvrđuje prethodnu školsku uspješnost učenika, njegov opšti obrazovni profil, stepen razvijenosti radnih navika, posebne sklonosti prema nekim školskim predmetima I vještinama; metode i tehnike učenja koje učenik koristi; Glavni cilj i zadatak vaspitača je, kada je riječ o ovoj oblasti, da učenici uspješno završe školu, da usvoje određena znanja, radne i kulturne navike, vještine, kako bi njihovo znanje bilo funkcionalno, sa razumijevanjem. U tom smislu, od vaspitača se očekuje dobro poznavanje (učenje) pedagoške i razvojne psihologije, koja posebno objašnjava postupke i metode učenja. Vaspitni rad u domu učenika treba da bude baziran na klasičnim humanističkim vrijednostima građanskog društva i demokratije, poštovanja čovjekovih prava i prava djeteta, interkulturalnosti, pa prema tome sticanju znanja o sopstvenom pozitivnom odnosu i razvoju svijesti prema vrijednostima svoje tradicije, kulture i državnog identiteta. Dakle, upoznavanje i poštovanje sopstvene tradicije i kulture treba da bude preduslov za međunacionalno uvažavanje i toleranciju, bez obzira na razlike, pol, vjeru, rasu, socijalni status i sposobnosti. Sam proces obrazovanja i učenja zasnovan je na podsticanju cjelokupnog razvoja ličnosti učenika (saznajnog, emotivnog i socijalnog) i njegovom boljem snalaženju u svakodnevnim životnim situacijama. U tom smislu vaspitači će osposobljavati učenike u izgrađivanju radnih navika i odnosa prema učenju, da konstruktivno razvijaju svoju ličnost, tj. svoje lične kompetencije. Od vaspitača se očekuje visok nivo pedagoško-psihološkog obrazovanja (stalnog stručnog usavršavanja i učenja), posebno poznavanja razvojne psihologije i perioda adolescencije,tj. da svoju ulogu uvijek zasniva na stručnoj kompetenciji, umjesto na autoritetu. Dakle, sam boravak učenika u domu (individualno i u kontaktima u formalnim i neformalnim grupama), izvan porodice, brže utiče na njihov razvoj i sazrijevanje, na povećane odgovornosti u izvršavanju obaveza, na veći stepen komunikacije, tolerantnije odnose i poštovanje drugih. Proces adaptacije na novu sredinu je izuzetno složen proces izazvan brojnim novim okolnostima u životu učenika, u inače, izuzetno kompleksnom životnom dobu adolescencije. Sam život u domu je zasnovan na tijesnoj komunikaciji između učenika kao i učenika i vaspitača, a to znači na učenju o pravilnoj razmjeni poruka, interakciji (slušanje sebe i razumijevanje drugog). Cilj komunikacije je da organizacija života i rada u domu je zasnovana na odgovarajućim pravilima ponašanja koja podrazumijevaju poštovanje i disciplinu. Pored toga, školske obaveze i boravak u školi učeniku oduzimaju veliki dio vremena. Zato je slobodno vrijeme u domovima učenika veoma značajna aktivnost za razvoj ličnosti učenika, njegov odmor, opuštanje, zabavu i razonodu, gdje se pojedinac može potpuno, oslobođen svih obaveza, predati sebi. Vaspitači u domovima učenika treba da organizuju slobodno vrijeme u skladu sa potrebama i interesovanjima učenika, vodeći računa da ono bude kvalitativno ispunjeno, odgovarajućim željenim sadržajima, naravno u skladu sa realnim mogućnostima svakog doma. | |
5.2.6. Nadležnost(i) Izvor(i) ovlašćenja | Osnove programa vaspitnog rada u domovima učenika u Crnoj Gori zasnovane su na odredbama Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju, Zakona o gimnaziji i Zakona o stručnom obrazovanju.
| |
5.2.7. Administrativno ustrojstvo / genealogija | Javno važeći obrazovni program donosi Ministarstvo, na predlog Nacionalnog savjeta za obrazovanje (u daljem tekstu: Nacionalni savjet). Opšti dio javno važećeg obrazovnog programa utvrđuje Ministarstvo, na predlog Nacionalnog savjeta. Posebni dio javno važećeg obrazovnog programa za: predškolsko vaspitanje i obrazovanje, osnovno obrazovanje i vaspitanje, opšte srednje obrazovanje, stručno obrazovanje, obrazovanje odraslih i vaspitni rad u domovima učenika utvrđuje Nacionalni savjet. Nacionalni savjet: donosi: – vaspitni program za domove učenika; Zavod za školstvo utvrđuje i obezbjeđuje kvalitet obrazovno- vaspitnog rada u ustanovama i obavlja razvojne, savjetodavne, istraživačke i stručne poslove iz oblasti: vaspitanja u domovima učenika Sadržaj, oblike i način utvrđivanja kvaliteta obrazovno-vaspitnog rada u ustanovama propisuje Ministarstvo, na predlog savjeta. Domom učenika upravlja upravni odbor. Upravni odbor domova učenika, domova studenata i domova učenika i studenata čine: tri predstavnika Ministarstva, odnosno tri predstavnika opštine za ustanove čiji je osnivač opština, jedan predstavnik zaposlenih i jedan predstavnik korisnika usluga (stanara). Članovi školskog, odnosno upravnog odbora biraju se na četiri godine osim predstavnika roditelja koji se biraju na dvije godine. Školski, odnosno upravni odbor konstituiše se na prvoj sjednici, koju saziva direktor ustanove. upravni odbor ustanove: 1) usvaja program razvoja; 2) usvaja godišnji plan rada i izvještaj o njegovoj realizaciji (ostvarivanju); 3) razmatra programe i rezultate vannastavnih aktivnosti; 4) donosi statut, akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta i druga opšta akta; 5) donosi godišnji finansijski plan; 6) usvaja periodični i godišnji račun; 7) predlaže promjenu naziva i sjedišta ustanove; 8) rješava, kao drugostepeni organ, o pravima učenika, odnosno korisnika usluga, u skladu sa zakonom; 9) obavlja druge poslove, u skladu sa zakonom i statutom. Školski, odnosno upravni odbor odlučuje većinom glasova ukupnog broja članova, ako statutom ustanove nije predviđeno da o pojedinim pitanjima odlučuje druga većina. Članovi školskog, odnosno upravnog odbora su dužni da zastupaju interese i stavove organa koji su ih izabrali. Ustanovom rukovodi direktor. Direktor ustanove bira se na period od četiri godine. Direktor ustanove: 1) planira, organizuje i rukovodi radom ustanove; 2) organizuje racionalno i efikasno izvođenje obrazovnog programa; 3) obezbjeđuje jednakost učenika u ostvarivanju prava na obrazovanje i vaspitanje, u skladu sa njihovim sposobnostima; 4) priprema predlog godišnjeg plana rada i odgovoran je za njegovo sprovođenje; 5) rukovodi radom nastavničkog, odnosno stručnog vijeća; 6) vrši izbor nastavnika, stručnih saradnika i drugih zaposlenih u ustanovi; 7) predlaže akt o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta; 8) vrši stručno-pedagoški nadzor; 9) odlučuje o pravima i obavezama zaposlenih, u skladu sa zakonom; 10) podstiče stručno obrazovanje i usavršavanje nastavnika i predlaže njihovo napredovanje; 11) donosi plan unapređenja kvaliteta obrazovno-vaspitnog rada ustanove; 12) zastupa i predstavlja ustanovu i odgovoran je za zakonitost rada ustanove; 13) sarađuje sa roditeljima i sredinom; 14) obrazuje komisije za provjeru znanja učenika u toku trajanja nastave, na zahtjev učenika, roditelja ili staratelja; 15) obavlja druge poslove, u skladu sa zakonom i statutom ustanove. Direktor ustanove podnosi školskom, odnosno upravnom odboru izvještaj o radu, prema potrebi, a najmanje jedan put godišnje. U domu učenika se obrazuju stručni organi: stručno vijeće, stručni aktiv i drugi organi predviđeni statutom ustanove. Stručno vijeće sačinjavaju direktor, pomoćnik direktora, vaspitači, vaspitači saradnici, vaspitači defektolozi, stručni saradnici i saradnici. Smještaj i ishrana učenika organizuju se u domu učenika, Pravo na ishranu, odnosno na ishranu i smještaj u domu ima redovni učenik srednje škole koji se školuje van mjesta prebivališta. Kriterijumi, način i redosljed za prijem učenika, kao i cijena smještaja i ishrane u domu bliže se uruđuju propisom Ministarstva. | |
5.2.8. Opšti kontekst | Dom je pedagoški oblikovana sredina i zajednica koja se oslanja na akcioni potencijal učenika i koja za svoju osnovnu djelatnost ima vaspitanje koje se dešava u interakciji između učenika, vaspitača i učenika, eventualno stručnih saradnika i svih drugih koji čine socijalni ambijent Doma. Osnove programa vaspitnog rada u domovima učenika u Crnoj Gori zasnovane su na odredbama Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju, Zakona o gimnaziji i Zakona o stručnom obrazovanju. Polazne činjenice su da domovi učenika: – čine sastavni dio srednjeg obrazovanja, odnosno njegovu infrastrukturu, – obezbjeđuju smještaj, ishranu, uslove za učenje i pomoć pri učenju, vaspitni rad za redovne učenike srednjih škola i na taj način srednje obrazovanje,odnosno mrežu škola čine dostupnom velikom broju učenika, izvan mjesta stalnog boravka, itd. Domovi učenika su vaspitno- obrazovne ustanove koje omogućavaju učenicima boravak (smještaj i ishranu) i vaspitanje tokom pohađanja srednje škole. Dom učenika je pravno lice i ima svoj štambilj i pečat. Odlukom Skupštine Republike Crne Gore Dom se organizuje kao JU od posebnog interesa 2 8.jula 1991.godine. Sam život u domu je zasnovan na tijesnoj komunikaciji između učenika kao i učenika i vaspitača, a to znači na učenju o pravilnoj razmjeni poruka, interakciji (slušanje sebe i razumijevanje drugog). Cilj komunikacije je da organizacija života i rada u domu je zasnovana na odgovarajućim pravilima ponašanja koja podrazumijevaju poštovanje i disciplinu. Pored toga, školske obaveze i boravak u školi učeniku oduzimaju veliki dio vremena. Zato je slobodno vrijeme u domovima učenika veoma značajna aktivnost za razvoj ličnosti učenika, njegov odmor, opuštanje, zabavu i razonodu, gdje se pojedinac može potpuno, oslobođen svih obaveza, predati sebi. Vaspitači u domovima učenika treba da organizuju slobodno vrijeme u skladu sa potrebama i interesovanjima učenika, vodeći računa da ono bude kvalitativno ispunjeno, odgovarajućim željenim sadržajima, naravno u skladu sa realnim mogućnostima svakog doma. |
5.3. PODRUČJE ODNOSI / VEZE
Prva relacija
5.3.1. Ime / oznaka povezanog stvaraoca | Normirani oblik(ci) imena / naziva | Ministarstvo prosvjete NRCG |
oznaka | ||
5.3.2. Kategorija veze | hijerarhijska | |
5.3.3. Opis veze | nadređeni organ | |
5.3.4. Vrijeme odnosa / veze | 1946- 1951 |
Druga relacija
5.3.1. Ime / oznaka povezanog stvaraoca | Normirani oblik(ci) imena / naziva | Savjet za prosvjetu NO Bar |
oznaka | ||
5.3.2. Kategorija veze | hijerarhijska | |
5.3.3. Opis veze | nadređeni organ | |
5.3.4. Vrijeme odnosa / veze | 1951 – 1963 |
Treća relacija
5.3.1. Ime / oznaka povezanog stvaraoca | Normirani oblik(ci) imena / naziva | Republički sekretarijat za prosvetu |
oznaka | ||
5.3.2. Kategorija veze | hijerarhijska | |
5.3.3. Opis veze | nadređeni organ | |
5.3.4. Vrijeme odnosa / veze | 1963 – 1974 |
Četvrta relacija
5.3.1. Ime / oznaka povezanog stvaraoca | Normirani oblik(ci) imena / naziva | Fond za školstvo opštine Bar |
oznaka | ||
5.3.2. Kategorija veze | hijerarhijska | |
5.3.3. Opis veze | nadređeni organ | |
5.3.4. Vrijeme odnosa / veze | 1963 – 1974 |
Peta relacija
5.3.1. Ime / oznaka povezanog stvaraoca | Normirani oblik(ci) imena / naziva | Zajednica obrazovanja Bar |
oznaka | ||
5.3.2. Kategorija veze | hijerarhijska | |
5.3.3. Opis veze | nadređeni organ | |
5.3.4. Vrijeme odnosa / veze | 1967- 1974 |
Šesta relacija
5.3.1. Ime / oznaka povezanog stvaraoca | Normirani oblik(ci) imena / naziva | Samoupravna interesna zajednica (SIZ) osnovnog obrazovanja i vaspitanja |
oznaka | ||
5.3.2. Kategorija veze | hijerarhijska | |
5.3.3. Opis veze | nadređeni organ | |
5.3.4. Vrijeme odnosa / veze | 1974- 1990 |
Sedma relacija
5.3.1. Ime / oznaka povezanog stvaraoca | Normirani oblik(ci) imena / naziva | Ministarstvo prosvjete i nauke Zavod za školstvo |
oznaka | ||
5.3.2. Kategorija veze | hijerarhijska | |
5.3.3. Opis veze | nadređeni organ | |
5.3.4. Vrijeme odnosa / veze | 1991 -… |
5.4 PODRUČJE: KONTROLA
5.4.1. Oznaka normiranog zapisa | MNE DA DUDM | |
5.4.2. Oznaka(e) | Državni arhiv – Arhivski odsjek Bar | |
5.4.3. Pravila i / ili konvencije | ISAAR (cpf) | |
5.4.4. Status | privremen | |
5.4.5. Stepen podrobnosti normiranog zapisa | sumarno | |
5.4.6. Datum(i) izrade i izmjene | 2011.g | |
5.4.7. Jezik(ci) i pismo(a) | Crnogorski/srpsko – hrvatski latinica, ćirilica | |
5.4.8. Izvori | – Osnove programa vaspitnog rada u Domovima učenika (Zavod za školstvo, 2009.g) – Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju ((„SI. list RCG“, br. 64/02 od 28.11.2002, 31/05 od 18.05.2005, 49/07 od 10.08.2007, „SI. list Crne Gore“, br. 04/08 od 17.01.2008, 21/09 od 20.03.2009, 45/10 od 04.08.2010) – Zakon o gimnaziji – Zakon o stručnom obrazovanju – Savo Lekić, „Razvoj prosvjete i školstva u barskoj opštini“,Bar 2005 | |
5.4.9. Napomene o održavanju | Autor normiranog zapisa | Jasmina Rastoder Državni arhiv – Odsjek za kontrolu, zaštitu, preuzimanje, smještaj, sređivanje, obradu i korišćenje arhivske građe Bar |
- POVEZIVANJE PRAVNIH LICA, FIZIČKIH LICA I PORODICA S ARHIVSKOM GRAĐOM I DRUGIM IZVORIMA
Prvi povezani izvor
6.1. Oznaka povezanih izvora | Naslov /Oznaka | JU Dom učenika „Dušan Marović“ Bar |
6.2. Vrsta povezanih izvora | arhivski fond | |
6.3. Priroda odnosa / veze | stvaralac | |
6.4. Vrijeme povezanih izvora | 1946-dalje |
Drugi povezani izvor
6.1. Oznaka povezanih izvora | Naslov /Oznaka | Opština Bar |
6.2. Vrsta povezanih izvora | arhivski fond | |
6.3. Priroda odnosa / veze | tema | |
6.4. Vrijeme povezanih izvora | 1946-1989 |
Treći povezani izvor
6.1. Oznaka povezanih izvora | Naslov /Oznaka | Siz obrazovanja i vaspitanja |
6.2. Vrsta povezanih izvora | arhivski fond | |
6.3. Priroda odnosa / veze | tema | |
6.4. Vrijeme povezanih izvora | 1974- 1990 |
Četvrti povezani izvor
6.1. Oznaka povezanih izvora | Naslov /Oznaka | Zavod za školstvo |
6.2. Vrsta povezanih izvora | arhivski fond | |
6.3. Priroda odnosa / veze | tema | |
6.4. Vrijeme povezanih izvora | 1991 – |