Doba Petra I Petrovića ( 1784-1830) označava period krupnih promjena i značajnih rezultata na planu unutrašnjeg ustrojstva i reorganizacije države. Donošenjem Zakona opšteg Crnogorskog i brdskog kao i ustanovljavanjem Praviteljstva, Petar I uspijeva da zajedno sa ,,zborom crnogorskog opštestva“ postigne unutrašnje jedinstvo i ustanovi mehanizme koju uređuju bitna pitanja; od odbrane zemlje pa do svakodnevnog života naroda. Kako kaže B. Pavićević, donošenjem Zakonika i izborom zemaljskog Praviteljstva iskazana je spremnost Crne Gore, da kao organizovana državna zajednica, uđe u evropsku porodicu naroda. Pri crnogorskom Praviteljstvu i Sudu osnovana je kancelarija nazvana narodna kancelarija, koja je s obzirom na upliv i ulogu Petra I u praviteljstvu zemlje, u izvjesnom smislu bila i njegov organ.
Ovdje nalazimo začetke organizovane arhivske djelatnosti, jer kancelarija biva organizovana po sektorima rada. Dokumenta se povezuju i numerišu, vode se registri itd. Za rad kancelarije zaduženi su sekretari. Prema potrebama kancelarija je imala i više sekretara; 1811 godine, trojicu. Pomenućemo imena nekih od njih: đakon Aleksije, opat Franjo Dolči, Jakov Stefanović, Simeon Orović, Sima Milutinović i dr. Iz ovog perioda poznato je postojanje “zapisne knjige“, koja je predviđena članom 22. Zakonika kao i obaveza da se u njoj upisuju arhivirani dokumenti. Ovo je omogućilo da se na organizovan način sačuvaju dokumenta Praviteljstva, kao i dokumenta iz ranijih perioda koja su do tada sačuvana, jer su podlijegala istom režimu rada.
Na sva izdata dokumenta, u narodnoj kancelariji, stavljani su odgovarajući pečati vrhovnog organa vlasti zemlje (Mohur sve Crne Gore, pečat opšti crnogorski, crnogorskog praviteljstvujušćega senata pečat). Narodni sekretari su ponekad vršili i određene političke funkcije poput učestvovanja u delikatnim raspravama između bratstava, plemena, sela. Vršili su i umire između zakrvljenih, zatim posredovali između Crnogoraca i primoraca i tumačili poruke vladara. Jedna od funkcija narodne kancelarije bila je i održavanje neposrednih veza sa diplomatskim predstavnicima drugih država. Ovo je rađeno putem opunomoćenih izaslanika čija su punomoćja i ovlašćenja sadržavala jasne instrukcije za djelovanje (Sava Plamenac, “grof“ Davidović – “Crnojević“ i dr.).
Imajući u vidu značaj funkcije koju je narodna kancelarija ostvarila kao organ Praviteljstva i mitropolita – vladara Petra I u potpunosti je prihvatljiv zaključak Đoka Pejovića da “ sačuvani dio arhive narodne kancelarije, ustvari kopije akata koji su nastajali u njoj, sadrži najautentičnije podatke o višestrukom značaju njenoga rada u ostvarivanju funkcija crnogorsko-brdske države, čije tendencije razvitka u raznim pravcima i na određen način ona izražava“.
